.

W najnowszym numerze Przeglądu Sądowego (2019, nr 7-8) ukazał się artykuł mojego autorstwa pt. Dokąd zmierza apelacja w postępowaniu cywilnym (s. 47 – 71).

.

.

Dyskusja o różnych wizjach systemu środków odwoławczych jest stałym elementem polskiej rzeczywistości jurydycznej, zaś przyjmowane rozwiązania stanowią często kompromis między odmiennymi koncepcjami i systemowymi rozwiązaniami. Apelacja służy ponownemu rozpoznaniu sprawy poddanej pod osąd organów wymiaru sprawiedliwości. Jest środkiem odwoławczym służącym zmianie zaskarżonego orzeczenia, zaś od sądu apelacyjnego oczekuje się dostrzeżenia i skorygowania wszystkich błędów natury prawnej i faktycznej. Od strony konstrukcyjnej rozprawa przed sądem odwoławczym stanowi kontynuację rozprawy przed sądem pierwszej instancji.
Projektowane zmiany w zakresie postępowania apelacyjnego zasługują na uważne i krytyczne spojrzenie, bowiem kształt systemu środków zaskarżenia jest jednym z istotniejszych zagadnień rzutujących na rzetelność, efektywność i kompleksowość ochrony prawnej w sprawach cywilnych. Autorzy zmian dążą do usprawnienia postępowania przed sądem. Projektodawca ma na celu przyspieszenie i skrócenie czasu trwania postępowania odwoławczego, jak również motywowanie sędziów do starannego prowadzenia postępowania. Modyfikowane są m.in. regulacje dotyczące wymagań konstrukcyjnych apelacji, formalnej kontroli pisma w ramach postępowania międzyinstancyjnego, jawności postępowania apelacyjnego, rozpoznawania apelacji od wyroków oddalających oczywiście bezzasadne powództwo oraz procesowych skutków uwzględnienia środka zaskarżenia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Mechanizm kontroli orzeczeń powinien służyć interesowi publicznemu oraz interesowi osób dochodzących ochrony prawnej w postępowaniu sądowym. Prawo do rzetelnego procesu związane z prawem do sądu powinno stanowić nie tylko dyrektywę interpretacyjną, lecz także dyrektywę tworzenia prawa. Środek zaskarżenia powinien być unormowany w taki sposób, aby prowadził do uruchomienia skutecznej kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia. Próbie przebudowy prawa procesowego brakuje spójnej i kompleksowej wizji, opartej na mocnych podstawach teoretycznych i wiarygodnych badaniach statystycznych. Uważna refleksja i analiza projektowanych rozwiązań procesowych rodzi obawy, że postępowaniu apelacyjnemu nie będzie towarzyszyć przymiot rzetelności.

.

Kategorie: Aktualności