W najnowszym numerze Zeszytów Prawniczych (2025, tom 25, nr 2)

ukazał się artykuł mojego autorstwa pt. Żądanie ewentualne, czyli kilka uwag o potrzebie uregulowania instytucji w ustawie procesowej (s. 27 – 47). Zachęcam do lektury.

TZ Zeszyty Prawnicze żądanie ewentualne

Artykuł dla celów naukowych – pobierz

Abstrakt: Instytucja żądania ewentualnego jest elementem szeroko pojętej kumulacji roszczeń procesowych. Podmioty inicjujące postępowania sądowe w sprawach cywilnych często korzystają z możliwości zgłaszania roszczeń na wypadek nieuwzględnienia przez sąd żądania głównego. Stanowi to przejaw zapobiegliwości stron, które dążąc do uzyskania ochrony prawnej, pozostają w niepewności co do skutków wyboru roszczenia procesowego. Taka strategia zwiększa szanse na uwzględnienie powództwa oraz uniknięcie konieczności prowadzenia kolejnego procesu sądowego. Między rozstrzygnięciem o żądaniu głównym a rozstrzygnięciem o żądaniu ewentualnym istnieje wewnątrzprocesowa zależność wyrażająca się w tym, że sąd może orzekać o żądaniu pomocniczym tylko wówczas, gdy oddali żądanie zgłoszone na pierwszym miejscu. Oba żądania postrzegane są jako odrębne roszczenia procesowe niezależnie od tego, czy oparte są na tych samych, czy na różnych podstawach faktycznych i prawnych. Złożoność konstrukcji procesowej uwidacznia się w postępowaniu odwoławczym służącym weryfikacji trafności powództwa.
Istota roszczeń ewentualnych w relacji do roszczeń głównych, dopuszczalność ich konstruowania oraz sposób orzekania nie wynikają wprost z przepisów kodeksu postępowania cywilnego, lecz stanowią dorobek doktryny i orzecznictwa. Należy postulować wprowadzenie ustawowych mechanizmów, w tym jednoznacznego uznania dopuszczalności żądania ewentualnego, a także przesądzenia reguł związania sądu kolejnością żądań przedstawianych przez strony.

Zeszyty Prawnicze UKSW – link