Zurych (Zürich) jest największym miastem i kompleksem urbanistycznym, a także głównym ośrodkiem gospodarczym Szwajcarii. Stolica kantonu oraz okręgu – aglomeracja liczy 1,3 miliona mieszkańców. Podobno co trzeci spośród 400 tys. zuryszan(inów) urodził się jednak poza granicami kraju.
Pierwsza osada powstała już w epoce neolitycznej, jednak początki miasta wiążą się z założeniem przez Rzymian posterunku celnego Turicum. Współczesną jego historię – jako finansowego i gospodarczego imperium – łączy się z założeniem zuryskiej giełdy w 1877 r. Po prawej stronie ratusz (Rathaus) – siedziba izb ustawodawczych, parlamentu kantonu Zurych oraz parlamentu miejskiego. XVII-wieczny budynek zastąpił pierwotny, średniowieczny.
Zurych przyciągał wiele osób, których działalność wpłynęła na kulturę i losy cywilizacji europejskiej. Z jednej strony Johann Wolfgang Goethe, Richard Wagner, Tomasz Mann, James Joyce, czy Albert Einstein, z drugiej zaś Lew Trocki czy Włodzimierz Lenin (stąd w 1917 r. wyruszył do pogrążonego w chaosie Piotrogrodu – Petersburga). To także miejsce, które wybrali bohaterowie „Vabanku” – Kramer i Sztyc do spokojnego i dostatniego życia po ucieczce z Polski.
Centrum miasta skupia się wokół rzeki Limmat. Główną atrakcją turystyczną jest położona na niewysokim wzgórzu dzielnica Lindenhof, uznawana za geograficzny środek metropolii. Dawna rzymska forteca i późniejsza królewska siedziba zamieniła się w popularne miejsce z nieco wygórowanymi cenami.
Cały obszar Lindenhof jest zamknięty dla ruchu samochodowego. Wąskie i brukowane uliczki (na zdjęciu Strehlgasse) prowadzą wzdłuż starych renesansowych budowli. Ozdobione także mnóstwem szwajcarskich flag. W miejscu, w którym bogaci mieszkańcy rywalizowali między sobą o najładniejszą fasadę, nie zabrakło także bohaterów jednej z najbardziej znanych komedii Juliusza Machulskiego.
Wizytówką Zurychu jest zabytkowa ulica Augustinergasse (przy placu Münzplatz) pełna oryginalnych i kolorowych kamieniczek. Jako ulica artystów jest jednym z najczęściej fotografowanych deptaków Starego Miasta. W tym rejonie powstawały liczne pracownie artystyczne, galerie, i warsztaty.
Najbardziej znana i elegancka ulica w Zurychu – Bahnhofstrasse, oddziela Stare Miasto (Altstadt) od Centrum (Kreis 1). Wokół luksus i szwajcarskie instytucje finansowe, o których wspominano w „Vabanku” słowami: „Niebo gwiaździste nade mną, a wszystkie banki przede mną”.
Główna ulica handlowa łączy dworzec kolejowy (Zürich Hauptbahnhof) z Jeziorem Zuryskim. Zamknięta dla ruchu samochodowego, kursują po niej charakterystyczne tramwaje. Ekskluzywne butiki modowe, luksusowe sklepy z markami premium. Jeżeli się trafi muzeum, to… zegarków.
Wieczorne życie koncentruje się jednak po drugiej stronie miasta – przy Niederdorfstrasse oraz Marktgasse. W pobliskich zaułkach Spiegelgasse (Cabaret Voltaire) narodził się dadaizm, zakładający zerwanie z tradycją i swobodę twórczą odrzucającą dotychczasowe kanony. Nieopodal mieszkał także mieszkał Lenin z Nadieżdą Krupską, planując rewolucję październikową.
Uniwersytet Zuryski (Universität Zürich) – największy szwajcarski uniwersytet założony w 1833 r. Studiuje na nim 28 tys. studentów. Należy do czołowych, wiodących uczelni niemieckojęzycznego świata.
Jednym z 50 muzeów Zurychu jest Muzeum Sztuki (Kunsthaus Zürich) otwarte w 1910 r., reliefy na fasadzie są dziełem Oskara Kiefera. Prezentowany jest przede wszystkim dorobek narodowy (od średniowiecza do współczesności, z dominacją impresjonizmu i modernizmu). Nie zabrakło jednak prac takich mistrzów, jak Claude Monet, Edvard Munch, Salvador Dali, czy Pablo Picasso. Poszukiwacze innego rodzaju wrażeń muzealnych mogą wybrać piłkarskie Muzeum FIFA.
Gmach zuryskiej opery z 1891 r. według projektu wiedeńskich architektów Fellnera i Helmera przy Sechseläutenplatz. Neoklasycystyczna fasada z białego i szarego kamienia ozdobiona popiersiami Webera, Wagnera, Mozarta, Schillera, Szekspira i Goethego (zdjęcie nie wyszło, „pożyczone” od gurupodróży.pl).
Ukończony w połowie XIII w. największy i najbardziej imponujący obiekt sakralny Zurychu z charakterystycznymi bliźniaczymi wieżami zwieńczonymi kopułami (przez miejscowych nazywanymi solniczką i pieprzniczką). Grossmünster jest „kościołem-matką” reformacji, katedrą protestancką. W tym miejscu (od 1519 r.) Urlich Zwingli wzywał do odnowy chrześcijaństwa.
Na tle kościoła w finałowej scenie „Vabanku” Kwinto wraz z Duńczykiem siedzieli z walizką pieniędzy, palili cygara i rozmawiali o Kramerze – „Ale dla kogo te czekoladki?; Wyślemy do Polski”.
Kościół Fraumünster wzniesiony na zachodnim brzegu rzeki Limmat na miejscu dawnego klasztoru z IX w. Świątynia znana dzięki witrażom zaprojektowanym przez Marca Chagalla i Augusto Giacomettiego.
Do najważniejszych kościołów Zurychu zalicza się Augustinerkirche wzniesiony w 1270 r. W czasie reformacji (XVI w.) utworzono w nim fabrykę wyrobu monet. Budynek odzyskał swoje oryginalne przeznaczenie po jej zamknięciu w 1841 r.
Kościół Wasserkirche wzniesiono w X wieku w miejscu, w którym zgodnie ze średniowiecznymi przekazami odbyła się egzekucja świętych patronów miasta, Feliksa i Reguli. Świątynia pełniła różne funkcje w ciągu stuleci – od pierwszej biblioteki publicznej w Zurychu, po spichlerz służący przechowywaniu plonów.
Quaibrücke w miejscu, w którym rzeka wpada do Jeziora Zuryskiego, szóstego co do wielkości akwenu w Szwajcarii (88 km2 powierzchni, 143 m głębokości).
Miasto oferuje widok z północnego brzegu Jeziora Zuryskiego z krajobrazem alpejskim w tle. Dawniej akwen był wyłącznie szlakiem transportowym, współcześnie jest także ważnym centrum rekreacji i rozrywki.
Zurych oferuje nie tylko spacer bulwarami, lecz także rejsy po jeziorze – statki i tramwaje wodne odpływają z przystani Bürkliplatz. Najbardziej popularna jest półtoragodzinna wycieczka do Thalwil i Erlenbach. Nieco dłuższa do Richterswil, dla najbardziej ambitnych wyprawa do Rapperswil.
Region najważniejszego miasta Helwecji przyciąga każdego roku miliony gości, zarówno biznesmenów – przedstawicieli międzynarodowych korporacji i banków, jak i zwykłych podróżników, w tym miłośników okolicznych gór.