Vuelta a España (2024) – link
W połowie XVI w. król Filip II zainicjował budowę dwóch kompleksów pałacowych, które stały się wizytówką hiszpańskich władców, dynastii i państwa. Pierwszym z nich jest Escorial w miejscowości San Lorenzo de El Escorial, na Wzgórzu Węża – niespełna 50 km na północny-zachód od stolicy. Polityczne centrum dawnego imperium.
W skład potężnego, monumentalnego skrywającego historię Hiszpanii kompleksu z szarego granitu wchodzą pałac królewski, bazylika oraz klasztor augustianów. Fasada główna mierzy 207 m.
Budowę Escorialu w surowym stylu późnego renesansu powierzono wybitnym renesansowym architektom – Juanowi Bautiście z Toledo (nazwanym „królewskim architektem”), a następnie Juanowi de Herrera. Prace budowlane trwały od 1563 do 1584 r.
Centralną częścią kompleksu jest bazylika. Także w tym wypadku charakterystyczny jest brak bogatych dekoracji zewnętrznych.
El Escorial jest miejscem spoczynku hiszpańskich władców. Pod ołtarzem głównym bazyliki umiejscowiono Panteon Królów, a także Panteon Książąt.
Świątynia na kwadratowym planie zwieńczona jest kopułą, której inspiracją była bazylika w Watykanie. Sklepienie świątyni zdobią freski autorstwa Luci Giordano ukazujące m.in. sceny biblijne, sąd ostateczny oraz wniebowzięcie.
W siedzibie królewskiej znajduje się 16 wewnętrznych dziedzińców, 15 krużganków, 2673 okna i 1200 drzwi. Korytarzami można przemierzyć kilkanaście kilometrów.
W pałacowej bibliotece, której sklepienia udekorowano barwnymi freskami przedstawiającymi siedem sztuk wyzwolonych, zebrano ok. 40.000 ksiąg. Zgromadzono m.in. bezcenne manuskrypty poświęcone kontrreformacji, będące świadectwem ówczesnej epoki.
Szczególne wrażenie robi sala bitew, która swoją nazwę zawdzięcza barwnym reprezentacjom zwycięskich bitew Hiszpanii.
W innych salach – w części udostępnionych dla zwiedzających – zatrzymywali się królowie wraz z rodzinami podczas wizyty w klasztorze.
Escorial jest także imponującą galerią malarstwa. Wśród setek malowideł zebrano dzieła m.in. El Greco (na zdjęciu „Męczeństwo św. Maurycego”), Velázqueza, Tycjana, Boscha, van Dycka czy Tintoretta.
Zgodnie z wizją twórców Escorial pełnił funkcję królewskiego grobowca, kaplicy, klasztoru, a także jednej z królewskich siedzib. W 1984 r. kompleks został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Budowa Escorialu była nadzorowana osobiście przez króla Hiszpanii z „Silla de Felipe II”, punktu obserwacyjnego położonego 2,5 km na południe od kompleksu.
Drugim kompleksem jest usytuowany niespełna 50 km na południe od stolicy Pałac Królewski w Aranjuez (Palacio Real de Aranjuez), słynący z fantazyjnie udekorowanych komnat oraz rozległych ogrodów. Lokalizację wybrano w miejscu, w którym łączą się wody rzeki Tag, Jaramy i Henares, tworząc urodzajne rozlewiska i specyficzny łagodny mikroklimat.
Pierwotnie pałac miał być niewielką letnią rezydencją królewską, której twórcami byli architekci z Escorialu – Juan Bautista z Toledo oraz Juan de Herrera. Z czasem jednak został znacząco rozbudowany.
Współczesny barokowo-klasycystyczny wygląd pałacu pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku – z czasów królów Ferdynanda VI i Karola III. Budynek o dwukolorowej fasadzie (biały kamień i czerwona cegła) skrywa pełne przepychu wnętrza. Nazywany bywa hiszpańskim Wersalem.
Nie mniejszą atrakcję stanowią rozległe pałacowe ogrody, których utrzymanie – mając na względzie hiszpański klimat – wymaga dużego wysiłku i nakładów (część powierzchni jest zaniedbana).
Nie brakuje rzeźb i fontann, wielokrotnie o tematyce związanej z mitologią. Inwestycje służące dziś turystom poczyniono ze względu na fakt, że ulubionym zajęciem hiszpańskich władców podczas wypoczynku w Aranjuez były spacery. Chociaż pod tym względem można poczuć się po królewsku…